تفلیس

تفلیس، بزرگ ترین شهر و پایتخت کشور گرجستان است که در کناره رود کر قفقاز قرار دارد و از اطراف نیز با کوهستا

 هایی احاطه شده است. قدمت این شهر گرجی به قرن پنجم میلادی بر می گردد، زمانی که ابتدا توسط امپراتوری از ایبری ساخته شد و بعدها نیز بین دیگر حاکمان و ملیت های مختلف بارها و بارها دست به دست شد. زمانی تحت سلطه رومیان باستان، زمانی دیگر جزء پهنه وسیع امپراتوری اشکانیان و ساسانیان و در مدتی نیز سلجوقیان بر آن حاکم شدند، بعد دست اعراب و مسلمان ها افتاد و سپس مغول ها به خاک آن وارد شدند. این چرخه طولانی همچنان ادامه داشت تا آن که در قرن نوزدهم، نزدیک ۱۰۰ سال به زیر سلطه جماهیر شوروی رفت. در نهایت در سال ۱۹۱۸ و پس از سال ها، گرجی ها توانستند استقلال خود و شهر تاریخی شان را بازیابند. 

نگاهی به این تاریخ پر فراز و نشیب شهر تفلیس، ذهن ما را درباره فضای شهری این پایتخت روشن می کند؛ شهری که در خود کلیساها، ساختمان ها و مساجد تاریخی را جای داده و مردمانی را با مذهب ها و فرهنگ های مختلف در آغوش کشیده است. مطمئنا یکی از بخش ها سفر به تفلیس، بازدید و گردش در بافت تاریخی و باستانی شهر است.

📔مراحل و مدارک لازم جهت دریافت گذرنامه📔

++ هزینه های گذرنامه عبارت اند از:

۱-هزینه ۱۰۰۰ تومان بابت شناسه

۲-هزینه ۳,۷۵۰ تومان به حساب شهرداری بابت عوارض شهرداری

۳-هزینه ۷۵,۰۰۰ تومان برای خزانه داری استان بابت تعرفه صدور گذرنامه

۴-هزینه ۲۹,۳۰۰ تومان بابت خدمات دفاتر پلیس +۱۰ و هزینه پست

تورهای تفلیس

مسیر هوایی:بسته به آژانس هواپیمایی، کلاس هتل، اتاق مورد نظر و البته زمان سفر قیمت‌های متفاوتی انتظار شما را می‌کشند.

+ طیف هزینه تورهای ۴ شب و ۵ روز در سایر اوقات:۸۰۰ هزار تومان تا ۵.۵ میلیون تومان

مسیر زمینی:بسته به آژانس مسافرتی، هتل و اتاق مورد نظر و زمان سفر قیمت‌های متفاوتی پیش روی شما قرار دارند.

+ طیف هزینه های ۴ شب و ۵ روز: ۹۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان

✈️سفر با هواپیما✈️

در اینجا طیف هزینه بلیت های تهران تفلیس به صورت رفت و برگشت و با توجه به ایرلاین های ایرانی و خارجی گفته شده اند:

پروازهای دو طرفه تهران-تفلیس:بین ۵۵۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان

+ باید بدانید که در ایران، تنها از تهران پرواز مستقیم به تفلیس وجود دارد و بنابراین ابتدا باید خود را به تهران برسانید.

+ عوارض خروج از کشور برای سفر هوایی ۷۵ هزار تومان است که همراه با هزینه بلیت پرداخت می شود.

🚗سفر با ماشین شخصی🚗

۱-هزینه گواهینامه بین المللی یک ساله: ۱۰۹ هزار تومان

۲-هزینه پلاک بین المللی: ۳۲۸ هزار تومان

۳-دفترچه مالکیت یا کارت مالکیت خودرو: ۱۰۰ هزار تومان

۴-برچسب CDو IR:چهار هزار و چهارصد تومان (۴۴۰۰)

۵-هزینه عوارض خروج از کشور به صورت زمینی: ۲۵ هزار تومان 

۶-هزینه کاپوتاژ یا مجوز خروج از کشور: ۱۸ هزار تومان

۷-بیمه ۱۰ روزه ماشین: ۷۵ تا ۱۰۰ هزار تومان

💰واحد پول گرجستان، سطح قیمت شهر تفلیس💰

واحد پول کشور گرجستان، لاری می باشد که با نمادهای(GEL)،(₾) و(ლ) نشان داده می شوند.

از جمله اسکانس های رایج گرجستان می توان به اسکناس های ۱ لاری (با زمینه آبی)، ۲ لاری (نارنجی)، ۵ لاری (قهوه ای)، ۱۰ لاری (سورمه ای)، ۲۰ لاری (قرمز و کهربایی)، ۵۰ لاری (سبز)، ۱۰۰ لاری (یشمی، قرمز، نارنجی)، ۲۰۰ لاری (نارنجی)و سکه هایی چون ۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ تتری و سکه های ۱ و ۲ لاری اشاره کرد.

خوب است بدانید که هر ۱ لاری برابر با ۱۰۰ تتری می باشد.

هزینه ها در شهر تفلیس در برخی موارد کم تر از تهران و در برخی از موارد بیش تر می باشد.به طور مثال هزینه رستوران ها حدود ۵ تا ۱۰ درصد بیش تر و هزینه پوشاک حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد و هزینه اجاره اقامتگاه ها نیز حدود ۵۵%درصد کم تر از تهران هستند. البته هزینه های دیگری مانند تعرفه تاکسی ها، بنزین و تعرفه تماس با موبایل در گرجستان، بیش تر از تهران می باشند.

💸هزینه‌ های حمل و نقل درون شهری در تفلیس💸

بلیت الکترونیک رایج در شهر تفلیس «Metromoney cards»نام دارد که آن را می توانید از ایستگاه های فروش بلیت در مترو با هزینه ۲ لاری گرجستان (حدود ۳ هزار تومان) تهیه کنید. برای سوار شدن به مترو لازم است این کارت را بخرید که البته به هنگام سواری اتوبوس و مینی بوس های زرد رنگ نیز کاربرد دارد.این کارت ها را می توانید در ایستگاه های بلیت مترو و یا دستگاه های نارنجی، به مقدار دلخواه شارژ کنید.

🚇مترو🚇

مترو شهر تفلیس دو خط و ۲۱ ایستگاه مختلف دارد که نقاط مهم شهر را به یک دیگر متصل می کند.ساعت کاری مترو از ۶ صبح تا نیمه شب است و نام ایستگاه ها علاوه بر زبان گرجی به انگلیسی نیز اعلام می شود. همان طور که گفته شد برای مترو سواری احتیاج به کارت دارید. باید به هنگام ورود به مترو کارت زده که هزینه ۰٫۵ لاری (حدود ۸۰۰ تومان) از کارت شما کم می شود.

🚕تاکسی🚕

تاکسی های شهر تفلیس اغلب اوقات تاکسی متر ندارند، بنابراین پیش از سوار شدن در مورد نرخ و هزینه با هم کنار بیایید. نرخ معمول برای یک مسیر کوتاه (تا ۳ کیلومتر) برابر با ۴ تا ۵ لاری (حدود ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان) بوده و طولانی ترین مسیرها نیز حداکثر تا ۱۰ لاری (حدود ۱۶ هزار تومان) هزینه بر می دارد. 

در هر حال اگر سوار ماشینی شدید که تاکسی متر داشت، لیست هزینه ها به این ترتیب است:

    ورودی تاکسی: ۴ تا ۵ لاری (حدود ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان)

    هزینه هر ۱ کیلومتر: ۰.۵ لاری یا ۵۰ تتری (حدود ۸۰۰ تومان)

    هزینه هر ۱ ساعت انتظار: ۸ لاری (حدود ۱۳ هزار تومان)

هزینه بلیت الکترونیک یا مترو مانی کارت: ۲ لاری یا ۳ هزار تومان

    هزینه بلیت یک سفره مترو: ۵۰ تتری یا حدود ۸۰۰ تومان

    هزینه بلیت یک سفره اتوبوس:  ۵۰ تتری یا حدود ۸۰۰ تومان

    هزینه مینی بوس: ۴۰ تا ۸۰ تتری یا ۶۵۰ تا ۱۳۰۰ تومان

     هزینه تاکسی: از ۳ لاری به بالا یا بالای ۴ هزار تومان

  هزینه بنزین:لیتری ۱.۵ تا ۲ لاری، حدود ۲ هزار تا ۳۰۰۰ تومان

🏠 آپارتمان🏠

هزینه ‌سوئیت ها بسته به محل آپارتمان، تعداد اتاق‌ها، فاصله تا مرکز شهر و امکانات آن متفاوت است. حدود ۱۴۰۰ آپارتمان در شهر تفلیس وجود دارد که از اقامتگاهی لوکس تا محلی مناسب متفاوت اند.

هزینه آپارتمان های تفلیس از شبی ۳۰ تا ۴۰۰ لاری متفاوت است. (حدود ۴۸ هزار تا ۶۴۰ هزار تومان)

🏘هاستل ها🏘 

هاستل ها در واقع نوعی خوابگاه هستند که می توانید در آن جا تخت رزرو کنید و از امکانات ساختمان هم استفاده نمایید. نزدیک ۲۰۰ هاستل مختلف در شهر تفلیس وجود دارد که هزینه ها بسته به امکانات و موقعیت قرارگیری متفاوت است.

هزینه هاستل های تفلیس: از شبی ۱۰ تا ۱۴۵ لاری متفاوت است. (حدود ۱۶ هزار تا ۲۳۲ هزار تومان)

🌮هزینه‌ های خوردوخوراک در تفلیس🌮

رستوران و فست فود: طیف متنوعی از رستوران‌های لوکس، معمولی، فست فودها و کافه ها در شهر تفلیس پیش روی شماست. در زیر متوسط هزینه برای هر مکان ذکر شده است.

    رستوران های ارزان قیمت: حدود ۱۲ تا ۲۰ لاری (حدود ۲۰ هزار تا ۳۲ هزار تومان)

    صرف یک وعده کامل در یک رستوران متوسط و برای دو نفر: حدود ۴۰ تا ۷۰ لاری (حدود ۶۴ هزار تا ۱۱۰ هزار تومان) 

    صرف غذا در رستورانی لوکس: از ۵۰ لاری به بالا ؛ بالای ۸۰ هزار تومان

    فست فودهای زنجیره ای مانند مک دونالد و یا فست فودهای مشابه : بین ۱۰ تا ۱۵ لاری (حدود ۱۶ هزار تا ۲۴ هزار تومان)

خوراکی های لازم: 

    نان (۵۰۰ گرمی): ۰.۸ لاری (حدود ۱۲۰۰ تومان)

    شیر:هر لیتر ۲.۵ لاری (حدود ۴۰۰۰ تومان)

    برنج سفید(کیلویی):۲ لاری (حدود ۳۰۰۰ تومان)

    تخم مرغ ۱۲ عددی : ۳.۵ لاری (حدود ۵۶۰۰ تومان)

    یک بطری آب ۱.۵ لیتری: ۱ لاری (حدود ۱۶۰۰ تومان)

میوه و سبزیجات(۱ کیلوگرم): 

    گوجه فرنگی:۲.۵ لاری (حدود ۴۰۰۰ تومان)

    پیاز:۱ لاری (حدود ۱۶۰۰ تومان)

    سیب زمینی:۱ لاری (حدود ۱۶۰۰ تومان)

    کاهو:۱.۵ لاری (حدود ۲۵۰۰ تومان)

    سیب:۲ لاری (حدود ۳۰۰۰ تومان)

    موز:۳.۵ لاری (حدود ۵۶۰۰ تومان)

    پرتقال:۳ لاری (حدود ۵۰۰۰ تومان)

🎯هزینه های تفریح در تفلیس🎯

تفریحات:

۱- تله کابین تفلیس: ۱ لاری (حدود ۱۶۰۰ تومان)

۲-پارک آبی جینو پردایس: ۴۰ تا ۱۵۰ لاری (حدود ۶۴ هزار تا ۲۴۰ هزار تومان)

۳-شهربازی متاتسمیندا: بسته به نوع و تعداد بازی ها: ۳ تا ۷۷ لاری (حدود ۵ هزار تا ۱۲۳هزار تومان)

۴-حمام گوگردی گولو: بین ۳۰ تا ۲۲۰ لاری (۴۸ هزار تا ۳۵۲ هزار تومان)

۵-پارک بین المللی موتور روستاوی: ورودی ۵ لاری (حدود ۸ هزار تومان)، تفریح: ۳۰ تا ۸۰۰ لاری (حدود ۵۰ هزار تا ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان)

۶-کلوپ بولینگ لبوسکی: بسته به نوع بازی: ۲ تا ۴۰ لاری (حدود ۳۵۰۰ تا ۶۴ هزار تومان)

۷-پارک آسترا:دارای چندین بازی مانند کارتینگ، اتاق تیراندازی، بیلیارد و ...: بین ۱ تا ۲۰ لاری (حدود ۲ هزار تا ۳۲ هزار تومان)

۸-کارتینگ: بین ۱۲ تا ۲۰ لاری (حدود ۱۹ هزار تا ۳۲ هزار تومان)

۹-پارک آبی یوروپارک: بین ۳۰ تا ۴۰ لاری (بین ۴۸ هزار تا ۶۴ هزار تومان)

۱۰-پینت بال هف لایف:  ۲۵ تا ۳۵ لاری (حدود ۴۰ هزار تا ۵۶ هزار تومان)

۱۱-بالن سواری در تفلیس: نفری ۱۶۵ تا ۱۹۰ یورو (حدود ۵۶۰ تا ۶۵۰ هزار تومان)

ورودی دیدنی ها:

۱-کلیسای جامع تثلیث یا سامبا : رایگان

۲-قلعه تاریخی ناریکالا: رایگان

۳-باغ ملی گیاهشناسی گرجستان: ۳ لاری، حدود ۳۷۰۰ تومان

۴-باغ وحش تفلیس:۲ لاری (حدود ۳ هزار تومان)

۵-دریاچه لیسی:رایگان

۶-کوهستان پارک متتسمیندا: رایگان

🛍هزینه‌های سوغاتی و پوشاک در تفلیس🛍

از جمله سوغاتی های محبوب گرجستان می توان به رومیزی های نقاشی شده، روسری های ابریشمین، جواهرات دست ساز، انواع ظروف سرامیکی، کانتاسی(جام نوشیدنی ساخته شده از شاخ) که به نقش و نگارهایی طلایی و نقره ای مزین است، چاقوهای دست ساز، پاپاکی:نوعی کلاه های پشمی بزرگ و منسوجات دست باف اشاره کرد. 

پوشاک:قیمت پوشاکِ برند و غیر برند در تفلیس در اغلب موارد حدود ۲ تا ۲۰% کم تر از موارد مشابه در تهران است.

    هزینه یک شلوار جین برند در تفلیس حدود ۱۲۰ لاری یا ۱۹۰ هزار تومان

    یک پیراهن زنانه با برند زارا یا اچ اند ام حدود ۸۰ لاری یا ۱۳۰ هزار تومان

    یک جفت کفش نایک حدود ۱۶۰ لاری یا ۲۵۰ هزار تومان

    یک جفت کفش چرم مردانه حدود ۱۸۵ لاری یا ۳۰۰ هزار تومان

📱هزینه سرویس موبایل در گرجستان📱

هزینه تعرفه های موبایل در کشور گرجستان به نسبت ایران بسیار بالاست و هزینه هر یک دقیقه مکالمه با اپراتورهای تلفن همراه گرجستان در حدود ۰.۲ لاری یا ۳۳۶ تومان می باشد. 

در گرجستان سه اپراتور به نام های مگتی کام (MagtiCom)، بی لاین (Beeline) و جئولاین (Geocell) خدمات تلفن همراه را ارائه می دهند. همان طور که ترتیب نام بردن نشان می دهد، اپراتور مگتی کام در اولویت قرار داشته، پوشش و آنتن دهی بسیار بهتری در سرتاسر کشور گرجستان دارد و می تواند انتخاب اول شما باشد. هزینه این سه اپراتور بسیار نزدیک به هم است و تفاوت چندانی ندارند.

سیم کارت های مگتی کام را با نام مگتی، بالی و یا بانی می توانید در فرودگاه و یا تمام شعب این اپراتور و با قیمت ۵ لاری (حدود ۶۵۰۰ تومان) خریداری کنید.

⚖️امنیت در طی سفر به تفلیس⚖️

کشور گرجستان از لحاظ شاخص های جهانی امنیت در رده ۸۵ دنیا قرار گرفته و می توان گفت امنیت بالایی دارد. قرار داشتن گرجستان در رده ۸۵ به این معناست که بالاتر از کشورهایی چون سوئیس، اردن، آمریکا و ایران قرار گرفته است.

در بررسی دقیق تر شهر تفلیس، پایتخت گرجستان در مقایسه با تهران، می بینیم که شاخص امنیت این شهر در حدود ۸۰% بوده و باتهران تفاوتی ۴۰ درصدی دارد.همچنین نرخ جرم هایی چون : دزدی، کیف قاپی، پخش مواد مخدر و ... در شهر تفلیس بسیار پایین است.

جالب است بدانید که طبق آمار و ارقام، امنیت پیاده روی در روز تفلیس «بسیار بالا» و در شب «بالا»ارزیابی می شود.

بنابراین می توانید با خیال راحت تفلیس را برای سفر انتخاب کنید و سفر امنی را برای خود متصور شوید.

دانستنی هایی از شهر تفلیس

۱)زبان رسمی مردم گرجستان و تفلیس گرجی است اما افراد زیادی را خواهید دید که انگلیسی بلدند.حتی اگر در موقعیتی قرار گرفتید که با مردم محلی رو به رو شدید و زبان آن ها را هم بلد نبودید، اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و با استفاده از راه های بی شمار ارتباط برقرار کردن چون زبان بدن و یا نوشتن و یا برنامه های موبایلی مختلف، ارتباط برقرار کنید.

۲)تفاوت ساعت گرجستان و ایران نیم ساعت است و گرجستان جلوتر می باشد.

۳)بهداشت آب و غذا: در برخی منابع گفته شده که آب شهر تفلیس سالم نیست در حالی که تجربه مسافران و گردشگرانی که به مدت طولانی در این شهر بوده اند، خلاف این گفته است و مشکلی در سلامت ایشان ایجاد نشده است. در هر حال اگر نسبت به این قضیه حساسیت دارید، بهتر است ریسک نکیند و از آب جوشیده و معدنی استفاده کنید. آب جوشیده در بسیاری از مکان ها در شهر تفلیس در دسترس است. شیر و لبنیات این شهر پاستوریزه و سالم اند.همچنین تنها از گوشت، ماهی و سبزیجاتی استفاده کنید که به خوبی پخته شده باشد و حتما پوست میوه ها را پیش از خوردن بگیرید. 

۴)برای سفر به تفلیس باید نسبت به هپاتیت Bواکسینه باشید. در شهر تفلیس امکان ابتلا به بیماری هاری وجود دارد. در صورتی که توسط سگی گاز گرفته شدید، بلافاصله به دنبال درمان باشید. علاوه بر این اگر قصد دارید بیش از یک ماه در تفلیس بمانید، احتیاج به ارائه کارت عدم ابتلا به HIV دارید.در صورتی که این کارت را ندارید، مدارک و اسناد لازم را داشته باشید تا بتوانید به هنگام ورود آزمایش HIV را بدهید. 

۵)برای سفر به تفلیس خوب است برخی از داروهای لازم را همراه خود ببرید، اما حتما پیش از سفر قانونی بودن ورود دارو ها را کنترل کنید.

۶)سالانه در شهر تفلیس چندین جشنواره و فستیوال برگزار می شود که از آن جمله می توان به:جشنواره هولی یا رنگ در بهار، جشنواره بستنی در ۱۷ جولای، جشنواره گل در ۲۶ می و روز استقلال گرجستان، جشنواره پنیر تفلیس در اکتبر هر سال، جشنواره بین المللی تئاتر تفلیس در ماه اکتبر، جشنواره بین المللی فیلم تفلیس در ماه اکتبر، جشنواره موسیقی اپن ایر تفلیس در ماه جولای، فستیوال ارتدکس گرجستان، جشنواره غذا سوپرا و جشنواره موسیقی جاز تفلیس اشاره کرد.

۷) به هنگام رانندگی در گرجستان نیز باید کاملا هوشیاری خود را حفظ کنید. پلیس این کشور با رانندگان مست برخورد جدی و قاطعی دارد.

۸)بستن کمبرند برای راننده و مسافر جلو الزامی است.همچنین صحبت با تلفن همراه به هنگام رانندگی جریمه های سنگینی دارد.

۹)حداکثر سرعت مجاز در جاده های گرجستان، اغلب اوقات ۸۰ کیلومتر در ساعت می باشد. 

۱۰)در صورت امکان از رانندگی در شب خودداری کنید، چرا که بسیاری از قسمت ها فاقد شرایط نوری مناسب و حتی خط کشی های سفید می باشد.همواره و همه جا با احتیاط رانندگی کنید.

مهترین فصل سفر به تفلیس

    گرم ترین اوقات سال (تابستان):در طی ماه های تیر و مرداد، گرم ترین اوقات سال را شاهد خواهیم بود. با این حال اغلب اوقات بالاترین دمای روزانه در حول و حوش ۲۸ تا ۳۲ می باشد.دمای شب ها در این سه ماه تا ۱۵ درجه سانتیگراد پایین می آید. در آخرین ماه تابستان بارش باران بسیار کم است و اغلب اوقاتت خشک باقی می ماند.

    سردترین اوقات سال (زمستان):به طور متوسط، ماه های دسمابر و ژانویه سردترین اوقات سال در شهر تفلیس محسوب می شوند.به گونه ای که بیش ترین دمای روزانه در طی این دو ماه حداکثر تا ۱۰ درجه سانتیگراد می رسد و دما در طی شب تا منفی ۱ درجه سانتیگراد نیز پایین می آید. گاهی اوقات نیز دما در طیی شب به قدری پایین می اید که آب ها یخ می زنند که البته خیلی معمول نیست. 

    بارانی ترین اوقات (بهار):حداکثر میزان باراش باران در طی ماه های آپریل تا ژوئن در گرجستان رخ می دهد. 

بنابراین بهترین فصل سفر به تفلیس، بهار و پاییز هستند که در طی این دو فصل، هوا معتدل است و بارندگی دلپذیری در جریان است.

مدت زمان سفر از تفلیس به باطومی با قطار یا اتوبوس یا تاکسی: با قطار حدودا ۱۰ ساعت و نیم، با اتوبوس در حدود ۶ ساعت و نیم و با سواری نیز در حدود ۶ تا ۷ ساعت

🚙مسیر های سفر زمینی از ایران به گرجستان🚙

سفر زمینی به گرجستان از ایران به سه طریق از سه کشور آذربایجان، ترکیه و ارمنستان قابل انجام است:

از طریق آذربایجان:

مسافران از طریق مرز زمینی بیله سوار و یا آستارا وارد جمهوری آذربایجان شده و پس از عبور از جاده های این کشور از طریق مرز زمینی«تسیتل خیدی – پل قرمز» وارد گرجستان می شوند.

مسیر زمینی از آذربایجان به دلیل کوهستانی نبودن و مسافت کمتر مناسب و به جهت استاندارد نبودن و خراب بودن جاده نامناسب است.

نکته :اگر ویزای آذربایجان را دریافت کردید اگر بخواهید برای بازگشت هم از این کشور استفاده کنید ویزای دو بار ورود باید دریافت کنید.

از طریق ارمنستان:

مسافران از طریق مرز جلفا یا نودزور وارد ارمنستان شده و پس از عبور از جاده های کوهستانی ارمنستان، از طریق مرز ساداخلو وارد گرجستان شوند.

این مسیر به دلیل کوهستانی بودن بخصوص در زمستان و عدم استاندارد بودن جاده نامناسب اما از نظر مسافت نزدیکتر و مناسب است.

نکته :در صورتی که از ارمنستان برای بازگشت هم استفاده میکنید ویزای دو بار ورود نیاز است.

از طریق ترکیه:

پس از خروج از مرز بازرگان (تا تفلیس ۷۰۰ km) به سمت گرجستان حرکت میکنید

که میتوانید از یکی از سه مرز ورودی گرجستان استفاده کنید .

مرز واله به تفلیس ؛ سارپی به باتومی و پوسوف به آخلسیخه نزدیک میباشند.

نکته :برای ورود با وسیله ی شخصی به ترکیه  بیمه کردن وسیله نقلیه توسط یکی از شرکت های ترکیه ای الزامی است؛ شعب چند شرکت بیمه در شهر مرزی ماکو در ایران فعال است.

وجود جاده های نسبتا خوب و بدون ویزا بودن برای ایرانیان مناسب و پر پیچ و خم بودن راه و الزامی بودن بیمه نامناسب است.